بل ای‌اچ-۱ کبرا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

بل ای‌اچ-۱ کبرا

بالگردهای AH-1J سی کبرا هوانیروز ارتش شاهنشاهی ایران - بالگردهای در عکس نمونه " نان تاو " تحویل شده به ایران می‌باشند
نوع	هلیکوپتر جنگنده
سازنده	بل هلیکوپتر
اولین پرواز	۱۹۶۵/۰۹/۰۷
بکارگیری	۱۹۶۷
وضعیت	فعال
کاربران اولیه	ارتش ایالات متحده آمریکا هوانیروز ایران نیروی دفاعی ژاپن ارتش اسرائیل
تولید	۱۹۶۷ تا بحال
تعداد ساخت	۱،۱۱۶ (تک‌موتوره)

بِل اِی‌اِچ-۱ کبرا (به انگلیسی: Bell AH-1 Cobra) نوعی بالگرد تهاجمی ساخت شرکت بل است که در دهه ۱۹۶۰ بر اساس بالگرد چندمنظوره پرطرفدار یواچ-۱ ایروکوای طراحی شد. این بالگرد اولین پرواز خود را در سال ۱۹۶۵ انجام داده و از سال ۱۹۶۷ وارد ارتش آمریکا شد. این بالگرد در دو نوع اصلی تک‌موتوره و نوع پرقدرت‌تر دوموتوره ساخته شد. تمامی مدل‌های تک موتوره با نام "هیویی کبرا" (به انگلیسی: Huey Cobra) شناخته می‌شوند^[۱]

بالگرد AH-1T ' سی کبرا ' در حقیقت نمونه پیشرفته تر AH-1J 'سی کبرا ' محسوب می‌شد.

اولین نمونه‌های دو موتوره این بالگرد با نام‌های بِل اِی‌اِچ-۱جی (به انگلیسی: AH-1J) و بِل اِی‌اِچ-۱تی (به انگلیسی: AH-1T) (نمونه بهبود یافته AH-1J) معروف به سی کبرا (کبرای دریایی) (به انگلیسی: Sea Cobra) مخصوص نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا ساخته شد. نمونه صادراتی ای اچ-۱جی به سی کبرا بین‌المللی (به انگلیسی: International Sea Cobra) معروف شد و خود دارای دو مدل با قابلیت شلیک و هدایت موشک‌های ضد تانک هدایت سیمی بی‌جی‌ام-۷۱ تاو معروف به تاو کبرا (به انگلیسی: TOW Cobra) مجهز به سیستم هدفگیری و هدایت تلسکوپی ام-۶۹ (به انگلیسی: M69)این موشک‌ها در پوزه بالگرد و نمونه بدون قابلیت شلیک و هدایت این موشک‌های ضد تانک، معروف به نان تاو (به انگلیسی: Non TOW) بود. ۱۶۰ فروند از مدل نان تاو و ۶۲ فروند از مدل تاو بالگرد ای اچ-۱جی سی کبرا (به انگلیسی: AH-1J Sea Cobra) از سال ۱۹۷۴ توسط هوانیروز ارتش شاهنشاهی ایران با هدف مقابله با توان عظیم زرهی کشور عراق و شوروی پیشین به خدمت درآمد.^[۲]

نمونه‌های بعدی دو موتوره به ترتیب بِل اِی‌اِچ-۱دبلیو (به انگلیسی: AH-1W) معروف به سوپر کبرا (به انگلیسی: Super Cobra) و اخرین و پیشرفته ترین نمونه کبرا یعنی بِل اِی‌اِچ-۱زِد (به انگلیسی: AH-1Z) معروف به وایپر (افعی) (به انگلیسی: Viper) هستند. لازم به ذکر است نمونه بِل اِی‌اِچ-۱زد با نام زولو کبرا (به انگلیسی: Zulu Cobra) نیز شناخته می‌شود.^[۳]

بالگرد AH-1W سپاه تفنگداران دریایی امریکا مجهز به هشت موشک ضد تانک هدایت لیزری هلفایر

تمامی مدل‌های بالگرد کبرا در نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا از دهه ۱۹۸۰ با هلیکوپتر ای‌اچ-۶۴ آپاچی جایگزین شد. البته تعدادی از آن‌ها همچون بسیاری از هلیکوپترهای جنگی دیگر آمریکا کاربرد غیرنظامی پیدا کرده و به عنوان هلیکوپتر آتش‌نشان برای اطفای حریق جنگل‌ها استفاده می‌شوند.^[۴] اما مدل‌های ارتقایافته دوموتوره کبرا معروف به ای‌اچ-۱ دبلیو و ای‌اچ-۱ زد همچنان هلیکوپتر جنگنده اصلی تفنگداران دریایی ارتش ایالات متحده هستند.

کاربران مدل تک‌موتوره کاربران مدل دوموتوره کاربران هر دو مدل کاربران سابق

محتویات

[نهفتن]

مدلهای اِی اِچ-١جِی سی کبرا[ویرایش]

مدلهایی از بالگرد بل ای‌اچ-۱جِی سی کبرا (به انگلیسی: AH-1J Sea Cobra) که توانایی حمل و شلیک موشک ضد زره بی‌جی‌ام-۷۱ تاو را ندارند، نان تاو (و یا نان تو) (به انگلیسی: NON TOW)خوانده می‌شوند.^[۵]

مدلهایی از بالگرد بل ای‌اچ-۱جِی سی کبرا (به انگلیسی: AH-1J Sea Cobra) که به واسطه نصب سیستم هدفکیری و هدایت اپتیکی ام-۶۹ در پوزه بالگرد، توانایی حمل و شلیک موشک ضد زره بی‌جی‌ام-۷۱ تاو را دارند ، تاو کبرا (به انگلیسی: Tow Cobra)خوانده می‌شوند.^[۶]

تسلیحات[ویرایش]

AH-1F نیروی هوایی اسرائیل مجهز به موشک‌های ضد تانک ای جی ام -۷۱ " تاو"

تمامی مدل‌های AH-1Q/E/F/J/T/P/S/W مجهز به توپ بیست میلیمتری سه لول چرخان ام-۱۹۷ (به انگلیسی: General Dynamics 20 mm (0.787 in) M197 3-barreled Gatling cannon)هستند. تمامی مدل‌های بالگرد کبرا می‌توانند به راکت‌های هدایت ناپذیر هایدرا ۷۰ (به انگلیسی: Hydra 70) در لانچرهای هفت تایی ام-۲۶۰ و یا نونزده تایی ام-۲۶۱ مجهز بشوند. تمامی این مدلها توانایی حمل و شلیک چهار و یا هشت موشک ضد تانک هدایت سیمی بی‌جی‌ام-۷۱ تاو(به انگلیسی: BGM-71 TOW) را دارند. البته لازم به ذکر است اکثر مدلهای ای اچ-۱جی (به انگلیسی: AH-1J) به سیستم هدفگیری و هدایت تلسکوپی ام-۶۹ برای هدفگیری و هدایت موشک‌های ضد تانک بی‌جی‌ام-۷۱ تاو در قسمت پوزه مجهز نیستند و قابلیت حمل و شلیک این موشک‌ها را ندارند و به اختصار انها را نان تاو (به انگلیسی: Non TOW) می‌خوانند.^[۷] مدل‌های AH-1W و AH-1Z توانایی حمل و شلیک چهار و یا هشت موشک هدایت لیزری ضد تانک ای‌جی‌ام-۱۱۴ هل‌فایر (به انگلیسی: AGM-114 hellfire) و موشک‌های هوا به هوای ایم-۹ سایدوایندر را دارند^[۸]^[۹]

کاربران[ویرایش]

اتریش

یک فروند هلیکوپتر غیرنظامی در فرودگاه سالزبورگ

بحرین

۱۰ ای‌اچ-۱ئی، ۶ ای‌اچ-۱پی و ۶ ای‌اچ-۱ پی آموزشی در سال ۲۰۱۰.^[۱۰]

اسرائیل

۵۴ فروند در سال ۲۰۱۰

ایران

۲۰۲ فروند AH-1J Sea Cobra بر اساس سفارش سال ۱۹۷۲ بین سال‌های ۱۹۷۴ تا۱۹۷۷ خریداری شدند. ۶۲ فروند به سیستم شلیک موشک‌های ضدتانک تاو نیز مجهز بودند. حدود ۵۰ فروند در سال ۲۰۰۸ فعال است. پنها ۲۰۹۱ مدل بهینه‌سازی‌شده این هلیکوپتر توسط شرکت پنها بدون لیسانس سازنده است.^[۱۱]