"چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم 2" به عنوان بهترین انیمیشن بلند، "جایزه آنی - Annie Awards" را از آن خود کرد.به نظر می رسد امسال سال اژدهای دریم ورکز باشد چون این انیمیشن نه تنها جایزه بهترین انیمیشن بلند چهل و دومین سال برگزاری "جایزه آنی - Annie Awards" را به خانه برد، بلکه جایزه بهترین شخصیت طراحی شده را نیز به خود اختصاص داد و جایزه بهترین استوری برد و موسیقی را نیز از آن خودش کرد.گفتنی است که دریم وُرکز مهمترین جوایز را مال خودش کرد، کمپانی دیزنی بیشترین جوایز را گرفت و در حالی که به تنهایی 9 جایزه برای تلویزیون انیمیشن دیسنی دریافت کرد، در مجموع با 11 جایزه به خانه رفت. «میکی موس دیسنی» انیمیشنی بود که بیشترین جوایز تلویزیونی را به خود اختصاص داد که جایزه کارگردانی تلویزونی، تولید، فیلمنامه، تدوین، موسیقی و صداگذاری از جمله آنها بود.«قهرمان بزرگ 6» نیز یک جایزه دیگر برای دیسنی به ارمغان آورد که برای تهیه انیمیشن به مایکل کاشلاک تعلق گرفت.بِن کینگزلی برای صداپیشگی نقش اِسنیچر در «غول های جعبه ای» جایزه برد. این انیمیشن همچنین یک جایزه برای طراحی تولید انیمیشن بلند گرفت.«فیلم لگو» از کمپانی بردران وارنر نیز دست خالی به خانه نرفت و جایزه فیلمنامه انیمیشن بلند را برای فیل لرد و کریستوفر میلر دریافت کرد.دیگر برنده جوایز آنی «سیمسون ها» بودند که بهترین انیمیشن تلویزیونی مخاطبان لقب گرفت.موفقیت «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم2» این فیلم را امیدوار به دریافت جایزه اسکار کرده که 22 فوریه برگزار می شود. این انیمیشن در کنار «قهرمان بزرگ 6»، «غول های جعبه ای» ، «جی کیدز» «ترانه دریا» و «افسانه پرنسس کاگویا» برای اسکار نامزد شده است. این انیمشن گلدن گلوب امسال را برده و با دریافت جوایز «آنی» دومین جایزه مهم خود را دریافت کرده است.این پست را لایک ( Like ) کنید و در صفحه فیس بوک خودتان به اشتراک ( Share ) بگذارید تا دوستان شما نیز مطلع گردند

رکاوا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مرکاوا
نسل چهارم تانک‌های مرکاوای ارتش اسرائیل دارای سیستم فوق پیشرفته است که امکان رهیابی اهداف را با استفاده از سیستم رهیابی ماهواره‌ای می‌دهد
نوع	تانک اصلی میدان نبرد
خاستگاه	اسرائیل
تاریخچه خدمت
خدمت	۱۹۷۸ - تاکنون
استفاده شده توسط	نیروی دفاعی اسرائیل (IDF)
جنگ‌ها	جنگ ۱۹۸۲، مناقشه جنوب لبنان جنگ اسرائیل و لبنان (۲۰۰۶)، جنگ غزه ۲۰۰۹–۲۰۰۸، انتفاضه اول، انتفاضه دوم
تاریخ تولید
طراح	MANTAK
سازنده	MANTAK\IDF Ordnance
قیمت واحد	۴٫۵ میلیون دلار (۲۰۰۶)
تاریخ تولید	۱۹۷۴ - تاکنون
تعداد تولید شده	مرکاوا ۱: ۲۵۰ مرکاوا ۲: ۵۸۰ مرکاوا ۳: ۷۸۰ مرکاوا ۴: ۳۲۰ (۳۰۰ دستگاه دیگر در حال تولید)
خصوصیات
وزن	۶۵ تن
طول	۹٫۰۴ متر
عرض	۳٫۷۲ متر
خدمه	۴
زره	لایه‌لایه کامپوزیتی از چند لایه روکش سرامیک آلیاژ فولاد-نیکل طراحی شیب‌دار
تسلیحات اولیه	توپ بدون خان ۱۲۰میلیمتری MG253 قادر به شلیک موشک ضد تانک لاهات
تسلیحات ثانویه	۱× تیربار ۱۲٫۷ م‌م ۲× تیربار ۷٫۶۲م‌م ۱× خمپاره‌انداز داخلی ۶۰ م‌م ۱۲ نارنجک دودزا
موتور	موتور دیزلی توربوشارژ (۱٫۵۰۰ اسب بخار - ۱٫۱۱۹کیلووات)
قدرت/وزن	۲۳hp/t
بار مفید ظرفیت	۴۸ گلوله
سیستم انتقال قدرت	Renk RK 325
سیستم تعلیق	فنر حلزونی
آویزش	۰٫۴۵ متر
سوخت ظرفیت	۱۴۰۰ لیتر
برد موثر	۵۰۰ کیلومتر بر ساعت
سرعت	۶۴km/h (در جاده) ۵۵km/h (غیر جاده)

مرکاوا (در عبری: מרכבה) (به معنای ارابه) تانک اصلی میدان نبرد تولید صنایع دفاعی ارتش اسرائیل و مورد استفاده ارتش اسرائیل است. طراحی این تانک از سال ۱۹۷۳ آغاز و اولین مدل آن در سال ۱۹۷۸ وارد فعالیت رسمی در ارتش این کشور شد.

مرکاوا از مدرن‌ترین تانک‌های دنیاست که ویژگی منحصربه‌فرد آن اهمیت بسیار بالایی است که در طراحی آن برای حفظ جان سرنشینانش در نظر گرفته شده‌است. برای این منظور علاوه بر زره بسیار پیچیده، موتور تانک در قسمت جلو قرار گرفته که باعث افزایش حفاظت از سرنشینان تانک می‌شود.^[۱]

محتویات

• ۱ ویژگی‌ها
• ۲ مرکاوا: نسل ۳
• ۳ مرکاوا: نسل ۴
  • ۳.۱ دوربین نشانه‌روی تانک
• ۴ منابع
• ۵ پیوند به بیرون

ویژگی‌ها

مهم‌ترین ویژگی مرکاوا اهمیت بسیار زیاد حفاظت از جان خدمه تانک در طراحی آن است با این حال در جنگ سال ۲۰۰۶ اسرائیل با حزب‌الله لبنان تعداد زیادی از تلفات اسرائیلی‌ها از میان سرنشینان تانک‌های مرکاوا بود که موجب غافلگیری تحلیلگران شد. در این نبرد حزب‌الله برخی از مدرن‌ترین سلاح‌های ضد تانک روسی همچون ای‌تی-۱۳ متیس (AT-13 Metis)، مدل پیشرفته موشک ضدتانک معروف ای‌تی-۳ سگر، آرپی‌جی-۲۹، و موشک هدایت لیزری ای‌تی-۱۴ کورنت را علیه تانک‌های اسرائیلی به کار برد^[۲][۳] که به ۵۰ مرکاوا آسیب رسانده و موجب مرگ ۳۰ سرباز و افسر و زخمی شدن ۱۰۰ نفر دیگر شد.^[۴] البته ناگفته نماند که بخش عمده ای از تلفات اسرائیل در تانک های مرکاوا نیز مربوط به مدل مارک 2 این تانک است و مدلهای مارک 3 و مارک 4 آن تلفات انسانی زیادی نداشتند. بخصوص مدل مارک 4 آن که تقریبا هیچ تلفات قابل ذکری نداشت.

قرار گرفتن موتور تانک در جلو برخلاف تانک‌های دیگر که اغلب موتور آن‌ها در قسمت عقب جای دارد و وجود یک خمپاره‌انداز ۶۰ میلی‌متری در داخل تانک از ویژگی‌های منحصربه‌فرد مرکاوا است.

مدل‌های ۱ و ۲ این تانک از توپ ۱۰۵ میلی‌متری ال۷ استفاده می‌کردند اما مدل ۳ و ۴ از توپ ۱۲۰ میلی‌متری برخوردارند. حداکثر سرعت مدل ۴ آخرین مدل این تانک در جاده ۶۴ کیلومتر در ساعت، قدرت موتور دیزلی آن ۱۵۰۰ اسب بخار، وزن آن حدود ۶۵ تن، ظرفیت سوخت آن ۱۴۰۰ لیتر، و برد عملیاتی آن ۵۰۰ کیلومتر است.

مرکاوا: نسل ۳

نسل سوم از تانک‌های مرکاوا

ارتش اسرائیل در دهه ۱۹۹۰ میلادی و اشغال لبنان دست به ساخت مدلهای جدیدی از تانکهای (Merkava MK III-Z) که به ویژه برای حملات مختلف و عملیات نظامی در نواحی شهری مناسب است. این تانک دارای تیرک‌هایی است که با استفاده از آنها راننده و فرمانده تانک می‌توانند حرکات خود در خیابانهای تنگ را تنظیم کرده و میزان خسارات به محیط شهری را به حداقل برسانند. به منظور مقابله با مواد انفجاری که از بیرون بر روی این تانکها انداخته می‌شود، تورهای سیمی در برخی نقاط این تانک قرار داده شده‌است. برجک فرماندهی این تانک نیز مجدداً طراحی و نصب شده‌است و امکان دید از بالا در ارتفاعی بالاتر را به فرمانده می‌دهد. مسلسل کالیبر ۵۰ نیز بر روی این تانک نصب شده که با سیستم کنترل آتش تانک در ارتباط است و با استفاده از یک سیستم تخریب الکترونیک که در زیر تجهیزات زرهی این تانک نصب شده آغاز به کار می‌کند.

ارتش اسرائیل بر این باور است که مسلسلهای کالیبر ۵۰ برای محیط‌های شهری مناسب‌تر است. یک دریچه آتش و یک پنجره برای مشاهده محیط اطراف نیز بر روی این تانک نصب شده و تک‌تیرانداز با استفاده از آن می‌تواند به هدف شلیک کند.

این تانک می‌تواند از گلوله‌های غیرمرگبار نیز استفاده کند که تا فاصله ۳۰ متری مؤثر هستند.

سیستم جدید دیگری که در تانکهای LIC-۲۰۰۴ به کار گرفته شده یک دوربین ۳۶۰ درجه‌است که مجهز به عدسی گردنده بود و از دورنمای صحنه‌ای که در دید مسلسل است عکس برمی دارد. این دوربین در صورت مشاهده هر تحرک مشکوک یا فعالیت مشکوک در اطراف تانک آن را به خدمه اطلاع می‌دهد. این سیستم برای تأمین ایمنی تانک در محیطهای خطرناک بسیار مناسب است.

مرکاوا: نسل ۴

نسل ۴ مرکاوا (Merkava MK IV)، تانکهای اصلاح شده و بسیار پیشرفته تر از نسل ۳ از سری تانکهای مرکاوا است که همکنون در ابعاد وسیع مورد استفاده ارتش اسرائیل قرار دارد.

این نوع از تانکهای ارتش اسرائیل دارای سیستم فوق پیشرفته (Global Positioning System) است که امکان رهیابی اهداف را با استفاده از سیستم رهیابی ماهواره‌ای را می‌دهد.

دوربین نشانه‌روی تانک

TTS توسط شرکت Vectop Battlefield Imaging Systems ساخته شده که یک رشته از دوربینهای ویدیویی CCD/ICCD را یکپارچه می‌کند که در موقعیت‌های مختلف یک خودروی زرهی به منظور توانمند سازی سرنشین جهت پوشش کلی استفاده می‌شود. IDF سیستم TSS را در تانکهای مرکاوا MK۳ و MK۴ استفاده می‌کنند .

برای تقویت سیستم بصری مسلسل‌های آن به کار می‌رود قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه را دارد و یک تصویر دقیق از صحنه‌ای که پیش روی مسلسل آماده شلیک است را ارئه می‌دهد. جالب اینکه برای این کار نیازی به چرخاندن این دوربین نیست، بلکه این دوربین اساساً از ساختار پوششی ۳۶۰ درجه برخوردار است و تصاویر آنی از محیط را در اختیار خدمه تانک قرار می‌دهد که به آگاهی آنها از محیط اطراف و تهدیدات احتمالی پیرامون وسیله نقلیه می‌افزاید.

این دوربین دارای ابزاری ویدئویی برای کشف کلیه تحرکات اطراف تانک بوده و می‌توان نواحی ضروری را برای مشاهد آن برنامه ریزی نمود. این ابزار ویدئویی به محض مشاهده تهدید یک اخطار آنی را ارسال می‌دارد. این سیستم از یک دوربین دیجیتال با کیفیت بالا نیز بهره می‌برد که بر یک تیرک در عقبه برجک تانک نصب می‌شود. این سیستم تصاویر گرفته شده را برای نمایش به سیستم‌های کامپیوتری نصب شده در درون تانک ارسال می‌دارد.

منابع

1. Tough lessons for Israeli armour Jonathan Marcus, BBC News, 15 August 2006
2. Tough lessons for Israeli armour Jonathan Marcus, BBC News, 15 August 2006
3. "Ali Saleh: Destroying the Merkava Myth"
4. Why did Armored Corps fail in Lebanon? Hanan Greenberg, Ynet

• Gelbart, Marsh, and Tony Bryan (illustrator). Modern Israeli Tanks and Infantry Carriers 1985–2004. Oxford, United Kingdom: Osprey Publishing, 2004. ISBN 1-84176-579-1.
• Katz, Sam, and Peter Sarson (illustrator). Merkava Main Battle Tank MKs I, II & III. Oxford, United Kingdom: Osprey Publishing, 1997. ISBN 1-85532-643-4.

پیوند به بیرون

لاکهید اس آر-۷۱

اس-آر-۷۱ بلک برد Lockheed SR-71 Blackbird
نوع هواپیما	هواپیمای شناسایی استراتژیک
کشور سازنده	ایالات متحده
شرکت سازنده	لاکهید اسکانک وورکز
طراحی شده توسط	کلارنس جانسون
نخستین پرواز	۲۲ دسامبر ۱۹۶۴
تاریخ رونمایی	۱۹۶۶
بازنشستگی	۱۹۹۸
بکارگیرنده(ها)	نیروی هوایی ایالات متحده، ناسا
تعداد ساخته‌شده	۳۲ فروند
توسعه یافتهٔ	لاکهید آ-۱۲

لاکهید اس‌آر-۷۱ بلک‌برد (به انگلیسی: Lockheed SR-71 Blackbird) نوعی هواپیمای شناسایی دوربرد بود که اولین فروند آن در سال ۱۹۶۴ به پرواز درآمده و از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۹۸ در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بود. بلک‌برد با بیشینه سرعتی بالای ۳ ماخ همچنان با اختلاف قابل توجه، رکورددار سریعترین هواپیمای سرنشین‌دار تاریخ است. در مجموع ۳۲ فروند از این هواپیما ساخته شد که ۱۲ فروند آن بر اثر سوانح مختلف از دست رفتند اما هیچیک مورد اصابت آتش دشمن قرار نگرفتند.

این هواپیما بر پایه مدل آ-۱۲ و YF-۱۲A ساخته شد و طراحی آن مدیون کلارنس جانسون است. او به همراه تیم مهندسین شرکت لاکهید اس‌آر-۷۱ را به عنوان جانشین هواپیمای جاسوسی یو-۲ ساختند. سرعت پرواز عادی این هواپیما ۳.۳ ماخ در ارتفاع ۲۴ هزار متری بود. سرعت بالا و ارتفاع پروازی بسیار بالای این هواپیما باعث می‌شد تا در مقابل هر تهدیدی چه از ناحیه پدافند موشکی زمینی و چه از ناحیه جنگنده‌های رهگیر دشمن ایمن باشد. در عمل نیز در طول نزدیک به ۴ دهه فعالیت این هواپیما هیچگاه حتی یک فروند از آن مورد تهدید دشمن قرار نگرفت.

محتویات

• ۱ توسعه و طراحی
• ۲ طرح و مشخصات
  • ۲.۱ ورودی هوا
  • ۲.۲ بدنه
  • ۲.۳ رادار گریزی
  • ۲.۴ سوخت
  • ۲.۵ پیشرانه
    • ۲.۵.۱ سنسورها
• ۳ تاریخچه خدمتی
  • ۳.۱ خروج از خدمت
• ۴ انواع
• ۵ مشخصات SR-۷۱A
• ۶ منابع

توسعه و طراحی

در آن زمان کلی جانسون رییس بخشی از لاکهید بود که به طراحی پروژه‌های پیشرفته می‌پرداخت (لاکهید اسکانک وورکز). هواپیمای A-۱۱ اولین هواپیمایی بود که تیم او در ۱۹۶۲ برای سیا طراحی کردند که با جایگزینی موتور J-۵۸ مدل A-۱۲ معرفی شد. نمونه رهگیر آن YF-۱۲A بود و بعدهای آ-۱۲ به عنوان هواپیمای شناسایی نیروی هوایی ایالات متحده به نام SR-۷۱ نامگذاری شد.

طرح و مشخصات

مشکل اصلی در طراحی این هواپیما حرارت تولید شده در سرعتهای بالا بود، در نتیجه استفاده از مواد معمول در ساخت این هواپیما میسر نبود لذا در ساخت بدنه این هواپیما از تیتانیوم وآلیاژهای تیتانیوم استفاده شد. روی بدنه تمام تیتانیوم این هواپیما با یک رنگ مخصوص جذب کننده امواج راداری پوشانده شده که باعث ایجاد خصوصیت رادارگریزی نسبی برای آن شود. مسئله جالب در مورد این هواپیما این است که در هنگام سکون روی زمین، از باکهای آن در بال، بنزین نشت می‌کرد و راه حلی نیز برای آن وجود نداشت.زیرا هیچ ماده‌ای که در حرارت۴۲۶ درجه ذوب نشود و برای آب بندی قطعات بال بکار رود یافت نشد.طول بدنهٔ هواپیما در سرعت ۳ ماخ (۳۵۰۰ کیلومتر بر ساعت) بر اثر نیروی پیشرانهٔ قوی ۳۲ سانتی متر افزایش پیدا می‌کند و هنگام فرود بر اثر انبساط و انقباض قسمت‌هایی از جایگاه سوخت سوراخ می‌شود به همین دلیل برای هر پرواز، حدود ۳۵ ساعت کار بر روی هواپیما نیاز است.

ورودی هوا

نمایی از ورودی هوای موتورهای پرقدرت بلک برد

برای دریافت هوای مورد نیاز موتورهای پرقدرت این هواپیما و همچنین تنظیم میزان ورود هوا طراحی خاصی برای ورودیهای موتور در نظر گرفته شد که شامل یک بخش مخروطی شکل است که بسته به شرایط پروازی به جلو و عقب حرکت می‌کند.

بدنه

جهت مقابله با تغییرات انبساطی در حرارتهای بالا قطعات بدنه طوری ساخته شدند که روی زمین از هم کمی فاصله داشته باشند تا در پرواز و حرارتهای بالا قابلیت انبساط داشته باشند. همچنین به همین علت سوخت هواپیما روی باند نشت می‌کند لذا برای انجام ماموریتها یک پرواز کوتاه انجام داده و پس از سوختگیری هوایی به ماموریت اعزام می‌شود.

رادار گریزی

گرچه ایده‌هایی در طراحی هواپیما برای کاهش بازتاب راداری اتخاذ شد اما در عمل این هواپیما قابلیت رادارگریزی ندارد به طوری که از فواصل طولانی حتی توسط رادارهای کنترل هوایی قابل ردگیری است. از طرفی حرارت بالای تولید شده آن را یک هدف بزرگ مادون قرمز می‌سازد. با این حال خصوصیت اصلی که آن را دربرابر تمام حملات موشکی طی ۳۵ سال خدمتش ایمن ساخت سرعت بالای آن بود. به طوری که در طی مدت خدمتش بیش از چهار هزار تلاش برای رهگیری آن شکست خورد و از ۳۲ فروند تولید شده آن هیچکدام توسط دشمن سرنگون نشدند.

سوخت

سوخت این هواپیما جی‌پی-۷ است. این سوخت دارای درجه شعله وری بالا (۶۰ درجه سانتیگراد) است و همچنین به عنوان خنک کننده بدنه و مایع هیدرولیک موتور این هواپیما به کار می‌رود.

پیشرانه

این هواپیما توسط دو موتور پرات اند ویتنی J۵۸ هر یک به قدرت ۳۲۵۰۰ پاند تجهیز شده است. این موتورهای برای عملکرد بلند مدت با پس‌سوز در سرعتهای بالا طراحی شده است که تنها مشابه آن را در جت مسافربری کنکورد می‌توان یافت. این موتور در سرعتهای پایین همانند یک موتور جت معمولی عمل می‌کند و در سرعتهای بالا به صورت یک رم‌جت عملکرد دارد. در واقع یک موتور جت که داخل یک رم‌جت کارگذاشته شده است.

سنسورها

این بخش نوشتار نیازمند گسترش است.

تاریخچه خدمتی

اولین پرواز آن در ۲۲ دسامبر ۱۹۶۴ انجام شد.

خروج از خدمت

در دهه هفتاد کنگره و نیروی هوایی در مورد هزینه‌بربودن این هواپیماها تحقیقاتی انجام دادند در آن زمان بیشترین توجه روی ارتقای بمب‌افکن‌های ب-۵۲ و بی-۱ لنسر بود لذا دستور به توقف این پروژه داده شد. یکی از علل این تصمیم هزینه بالای نگهداری این ناوگان بود. در حالیکه ساخت ماهواره‌های جاسوسی بسیار گرانتر است ولی در طی زمان هزینه نگهداری کمی دارد. از طرفی در آن زمان این هواپیما فاقد دیتالینک بود یعنی برای ارسال فوری اطلاعات جمع‌آوری شده تجهیزاتی نداشت و پس از بازگشت به پایگاه اطلاعات دریافت می‌شد.

در سال ۱۹۹۳ آمریکا با مشکلاتی در خاورمیانه و بالکان مواجه بود لذا کنگره بازگشت این هواپیما را به خدمت تصویب و بودجه‌ای برای آن در نظر گرفت اما در عمل این اتفاق نیفتادو در سال ۹۶ تصمیم به خروج این هواپیما از خدمت تا سال ۹۸ گرفته شد. یکی از دلایل این مساله حرکت به سمت هواپیماهای بدون سرنشین بود. در نتیجه در نیروی هوایی مقاومت برای بازگشت و اختصاص بودجه‌های هنگفت به این هواپیما ایجاد شده بود.

انواع

SR-۷۱A مدل اصلی تولید شده و SR-۷۱B مدل آموزشی بود.

مشخصات SR-۷۱A

منبع اطلاعات SR-71.org^[۱]

مشخصات عمومی

• خدمه: ۲
• :ظرفیت بارگیری ۳٬۵۰۰ lb (۱٬۶۰۰ kg) of sensors
• طول: ۱۰۷ ft ۵ in (۳۲٫۷۴ m)
• پهنای بال: ۵۵ فیت و ۷ اینچ (۱۶٫۹۴ m)
• ارتفاع: ۱۸ ft ۶ in (۵٫۶۴ m)
• بال: مساحت ۱٬۸۰۰ ft^۲ (۱۷۰ m^۲)
• وزن خالی: ۶۷٬۵۰۰ lb (۳۰٬۶۰۰ kg)
• وزن بارگیری: ۱۷۰٬۰۰۰ lb (۷۷٬۰۰۰ kg)
• بیشینه وزن برخاست: ۱۷۲٬۰۰۰ lb (۷۸٬۰۰۰ kg)
• پیشرانه: ۲× پرات اند ویتنی جی-۵۸ توربوجت پس‌سوز دائم, ۳۲٬۵۰۰ پوند (۱۴۵ kN) هرکدام
• Wheel track: ۱۶ ft ۸ in (۵٫۰۸ m)
• Wheel base: ۳۷ ft ۱۰ in (۱۱٫۵۳ m)
• Aspect ratio: ۱٫۷

عملکرد

• سرعت بیشینه: Mach ۳٫۲+ (۲٬۲۰۰+ mph, ۳٬۵۳۰+ km/h, ۱٬۹۰۰+ knots) at ۸۰٬۰۰۰ ft (۲۴٬۰۰۰ m)
• برد: ۲٬۹۰۰ nmi (۵٬۴۰۰ km)
• برد ترابری: ۳٬۲۰۰ nmi (۵٬۹۲۵ km)
• سقف پروازی: ۸۵٬۰۰۰ ft (۲۵٬۹۰۰ m)
• نرخ اوج‌گیری: ۱۱٬۸۱۰ ft/min (۶۰ m/s)
• بارگیری بال: ۹۴ lb/ft² (۴۶۰ kg/m²)
• نسبت نیرو به وزن: ۰٫۳۸۲

منابع

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ لاکهید اس آر-۷۱ موجود است.

• http://www.fas.org/programs/ssp/man/uswpns/air/special/sr71.html
• http://en.wikipedia.org/wiki/SR-71_Blackbird
• فرهاد کاشانی. لاکهید SR-۷۱ بلک برد. . ماهنامه نوآور اول، ش. ۵ (بهمن ۸۳): ۳۹.
• http://www.sr-71.org/blackbird/sr-71

1. Lockheed SR-71 Blackbird page. sr-71.org.

ن ب و هواگردهای لاکهید کورپوریشن و لاکهید مارتین   طراح سازنده مدل‌‌های پایه لاکهید ال-۰۲۲ لاکهید ال-۰۲۴ لاکهید ال-۰۸۲ لاکهید ال-۰۸۳ لاکهید ال-۰۸۵ لاکهید ال-۰۹۴ لاکهید ال-۳۰۰ لاکهید ال-۳۵۱ لاکهید ال-۵۰۰ لاکهید ال-۶۴۵   لاکهید کالیفرنیا طراحی موقت لاکهید سی‌ال-۲۸۲ لاکهید سی‌ال-۲۸۳ لاکهید سی‌ال-۷۰۴ لاکهید سی‌ال-۹۰۱ لاکهید سی‌ال-۹۸۴ لاکهید سی‌ال-۹۸۵   بر پایه نوع هواپیماهای مسافربری لاکهید مدل ۹   ترابری نظامی لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس لاکهید سی-۱۴۱ استارلیفتر لاکهید سی-۵ گالکسی لاکهید آر۸وی لاکهید جی‌وی لاکهید یووی   تهاجمی و بمب‌افکن لاکهید ای‌سی-۱۳۰   هواپیمای بدون سرنشین (پهپادها) لاکهید مارتین آر کیو ۱۷۰ سنتینل   جاسوسی و شناسایی لاکهید اف-۴ لاکهید اف‌-۵ لاکهید یو-۲/تی‌آر-۱ لاکهید اس آر-۷۱   جنگنده لاکهید پی-۳۸ لاکهید اف-۱۰۴ لاکهید اف-۱۱۷ لاکهید اف-۱۶ اکهید مارتین اف-۲۲ لاکهید مارتین اف-۳۵ لاکهید اف‌او   گشت دریایی لاکهید پی-۳وی لاکهید پی-۳ اوریون لاکهید اس-۳ وایکینگ   آموزشی لاکهید تی‌او/تی‌وی لاکهید تی-۳۳ شوتینگ‌استار   تجربی لاکهید ایکس-۷ لاکهید ایکس-۱۷ لاکهید مارتین ایکس-۳۳ لاکهید مارتین ایکس-۳۵ لاکهید مارتین ایکس-۴۴ لاکهید مارتین ایکس-۵۵ لاکهید مارتین ایکس-۵۶   اسامی لاکهید بلک‌برد لاکهید فایتینگ فالکن لاکهید گالکسی لاکهید هرکولس لاکهید لایتنینگ لاکهید مارتین لایتنینگ ۲ لاکهید اوریون لاکهید مارتین رپتور لاکهید مارتین سنتینل لاکهید استارلیفتر لاکهید گالکسی لاکهید وایکینگ لاکهید تی-برد

اف-۴ فانتوم ۲
نوع هواپیما	جنگنده-بمب‌افکن چندمنظوره
کشور سازنده	ایالات متحده
شرکت سازنده	مک دانل داگلاس
طراحی شده توسط	شرکت مک‌دانل داگلاس
نخستین پرواز	۲۷ می ۱۹۵۸
تاریخ رونمایی	۳۰ دسامبر ۱۹۶۰
وضعیت کنونی	۶۳۱ فروند فعال در کشورهای غیر از ایالات متحده، همچنین به‌عنوان هواپیمای کنترلی - بدون سرنشین (drone) در آمریکا فعال است.
بکارگیرنده(ها)	نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا نیروی دریایی ایالات متحده گارد ساحلی ایالات متحده آمریکا نیروی هوایی ایران نیروی هوایی اسرائیل
آغاز ساخت	۱۹۵۸-۱۹۸۱
تعداد ساخته‌شده	۵٬۱۹۵ فروند
بهای هر فروند	۲٫۴ میلیون دلار ایالات متحده مدل اف-۴ای

مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ (به انگلیسی: McDonnell Douglas F-4 Phantom II) مشهور به فانتوم^[۱] (فانتوم در زبان انگلیسی به معنای شبح است) جنگنده/بمب‌افکن دو سرنشینه و ۲ موتوره مافوق صوت و دوربرد است که توانایی عملیات در همه شرایط آب‌وهوایی را دارد. از فانتوم به عنوان یکی از بهترین جنگنده‌های سده بیستم میلادی نام برده می‌شود.^[۲]

فانتوم ۲ از سال ۱۹۶۰ وارد خدمت در نیروی دریایی ایالات متحده گردید و کمی بعد نیروی هوایی و نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده هم استفاده از آن را آغاز کردند. شرکت مک‌دانل داگلاس این هواپیما را تا اواخر دهه ۱۹۷۰ برای نیروی دریایی ایالات متحده می‌ساخت^[۳] سرعت فانتوم به عنوان یک جنگنده بزرگ به بیش از ۲.۲ ماخ می‌رسد، در عین حال توانایی حمل ۸۴۸۰ کیلوگرم سلاح و مهمات از جمله موشک٬ راکت و بمب را در ۹ جایگاه خارجی دارا می‌باشد. اف-۴ مانند دیگر رهگیرهای زمان خود بدون توپ مسلسل داخلی طراحی شده بود اما در مدل‌های بعدی، توپ گاتلینگ ۲۰‌م‌م ام۶۱ والکان در آن جاسازی شد. این جنگنده در ابتدای خدمت خود توانست ۱۵ رکورد جهانی هنگام پرواز همچون حداکثر سرعت و حداکثر ارتفاع پرواز^[۴] را به خود اختصاص دهد.^[۵]

فانتوم به طور گسترده در جنگ ویتنام مورد استفاده قرار گرفت و به عنوان یک جنگنده برتری هوایی (و در اواخر جنگ شناسایی و بمب‌افکن) به خوبی ایفای نقش نمود. فانتوم آخرین جنگنده نیروی هوایی آمریکا بود که خلبانان تک‌خال زیادی در قرن بیستم داشت. در جنگ ویتنام، یک خلبان از نیروی هوایی آمریکا^[۶] و یک خلبان از نیروی دریایی آمریکا هرکدام به پنج پیروزی در نبرد هوایی دست یافتند و به عنوان خلبان تک‌خال رسیدند.^[۶] این هواپیما در طی دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ ستون فقرات نیروی هوایی آمریکا را تشکیل می‌داد. این هواپیما به‌تدریج با هواپیماهایی جدیدتری همچون اف۱۵ و اف۱۶ در نیروی هوایی امریکا، اف-۱۴ تام‌کت و اف-۱۸ هورنت در نیروی دریایی آمریکا جایگزین شد. در سال ۱۹۹۱ در جنگ خلیج فارس از فانتوم اف-۴ برای شناسایی، شکار رادارها و موشک‌های زمین‌به‌هوا و نیز تحت‌فشار قرار دادن جنگنده‌های عراقی استفاده شد تا اینکه در سال ۱۹۹۶ میلادی رسماً بازنشسته شد^[۷][۸]. فانتوم اف-۴ تنها هواپیمایی بود که در هر دو تیم نمایش هوایی ایالات متحده یعنی تاندربیردز نیروی هوایی (اف۴ای) و بلو آنجل نیروی دریایی (اف۴جی) بکار گرفته شد^{[۹][۱۰][۱۱]}. فانتوم علاوه بر نیروهای دریایی و هوایی ایالات متحده در ارتش ۱۱ کشور دیگر نیز خدمت کرده‌است. فانتوم‌های اسراییلی در درگیری‌های اعراب و اسراییل عملیات‌های بسیاری انجام داده‌اند.

دولت ایران در سال ۱۹۷۴ تعداد ۲۰۹ فروند از این جنگنده را خرید که در جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کردند. این هواپیما هنوز در نیروی هوایی ۱۱ کشور از جمله ایران (انواع دی، ئی، و آرافئی) خدمت می‌کند. در نیروی هوایی ایالات متحده از آن به عنوان پهپاد (بدون سرنشین) به عنوان هدف در تمرینات موشکی و درگیری‌های هوایی استفاده می‌شود. خط تولید این هواپیما از ۱۹۵۸ تا ۱۹۸۱ فعال بوده و ۵۱۹۵ فروند اف-۴ در آن تولید شده‌است که بیشترین تعداد هواپیمای مافوق صوت تولید شده از یک نوع در آمریکاست^[۹].

توسعه

در سال ۱۹۵۳ دفتر طراحی مک‌دانل کار بر روی اصلاح اف۳اچ را آغاز نمود. در سال ۱۹۵۴ یک نمونه کامل از هواپیمای طراحی شده به نام اف۳اج-جی ساخته شد و به نیروی دریایی ارائه گردید. این طرح به شدت مورد توجه قرار گرفت و بنابراین دستور ساخت دو فروند نمونه اولیه از سوی نیروی دریایی به مک‌دانل داده شد. این طرح، هواپیمایی بود تک‌سرنشین و مجهز به ۴ قبضه مسلسل ۲۰ میلیمتری و دارای ۱۱ جایگاه حمل بمب و یا موشک که توانایی عملیات در هر شرایط آب‌وهوایی را دارا بود. نیروی رانش آن توسط ۲ موتور از نوع جی-۶۵ تامین می‌گردید و این جنگنده را به راحتی به سرعت ۱٫۵ ماخ می‌رساند. اما در سال ۱۹۵۴ میلادی با توجه به شرایط جدید حاکم بر سیاست خارجی ایالات متحده و مأموریت‌های محوله به نیروی دریایی، موارد مهمی به قابلیت‌های درخواستی مورد نظر برای این جنگنده اضافه شد که موجب تاخیر در طراحی و ساخت این هواپیما گردید، از جمله این موارد می‌توان قابلیت شرکت در عملیات‌های رهگیری و دفاع، قابلیت پرواز در شرایط جوی مختلف و مشکل، اضافه شدن یک رادار پیشرفته و افزودن نفر دوم به خدمه برای هدایت رادار را نام برد.

طراحی

نگاه کلی

کابین اف۴ فانتوم ۲

فانتوم اف۴، جنگنده-بمب‌افکن دوسرنشینه‌ای است که به عنوان هواپیمای رهگیر برای پر کردن خلأ موجود در جنگنده‌های دفاعی نیروی دریایی آمریکا طراحی شد. از نوآوری‌های بکار رفته در آن می‌توان به رادار دوپلر پالس پیشرفته آن و نیز بکارگیری گسترده تیتانیوم در بدنه آن اشاره کرد.^[۱۲]

علاوه بر اندازه و بیشینه وزن برخاست بالای ۶۰،۰۰۰ پوندی (۲۷،۰۰۰ کیلوگرم) آن، اف۴ بیشینه سرعت ۲،۲۳ ماخ را دارد و نرخ اوجگیری اولیه آن بیش از ۴۱،۰۰۰ فوت بر دقیقه (۲۱۰ متر بر ثانیه) است.^[۱۳] نه محفظه خروجی آن توانایی حمل بیش از ۱۸،۶۵۰ پوند (۸۴۸۰ کیلوگرم) سلاح، شامل موشک‌های هوابه‌هوا، هوابه‌زمین، هدایت‌شده، هدایت‌نشده و بمب‌های هسته‌ای را دارد.^[۱۴] همچون دیگر هواپیماهای رهگیر آن زمان، اف۴ بدون توپ داخلی بود.^[۱۵]

طراحی این هواپیمای جنگنده دوسرنشینه که برد بالا و امکان حمل جنگ‌افزار بالایی را داشت پایه‌ای برای طراحی نسل بعدی جنگنده‌های سبک بهینه شده برای جنگ در طول روز بود.^[۱۶]

ویژگی‌های پرواز

در جنگ‌های هوایی بزرگترین برتری فانتوم شتاب بالای آن بوده است. این توانایی باعث می‌شد خلبان‌های متبحر حق انتخاب برای آغاز یک جنگ هوایی یا عقب نشینی از آن را داشته باشند.^[۱۷] هواپیمای غول پیکر فانتوم که برای شلیک موشک‌های هدایت شونده با رادار طراحی شده بودند چابکی رقبای ساخت شوروی خود را نداشتند و گاه در مانورهای سخت از مسیر خود منحرف شده و دچار پیچ خوردن‌های غیر قابل کنترل می‌شد، با این حال خلبانان معتقد بودند که هواپیما انعطاف خوبی در عملکرد دارد و پرواز با آن راحت است. در سال ۱۹۷۲ به بال‌های مدل اف-۴ ئی، پیش‌بال را افزودند که به آن توانایی مانور با زاویه حمله بالا را می‌داد.^[۱۸]

پخش رسانه

ویدیویی از پرواز اف-۴ فانتوم۲

موتورهای جی ۷۹ دود سیاه غلیظی را تولید می‌کرد که فانتوم‌ها را از دور قابل شناسایی می‌کرد.^[۱۹] خلبانها این دود را با بکار گیری حالت پس سوز از میان می‌بردند^[۲۰] اما این کار راندمان سوخت را کم می‌کرد. بعضی از خلبان‌ها پس سوز را در یک موتور هواپیما استفاده می‌کردند که این کار روی شتاب هواپیما همان تاثیر را می‌گذاشت که از پس سوز در هر دو موتور استفاده شود و از طرفی هم دود به شدت سیاه غلیظ موقعیت هواپیما را مشخص نمی‌کرد.

یکی از ضعف‌های بزرگ فانتوم در طراحی‌های اولیه آن نبود مسلسل داخلی در آن بود. چون برای دوره کوتاهی عقیده بر این بود که جنگهای هوایی چرخشی در سرعت‌های مافوق‌صوت غیرممکن است و در واقع به خلبانان یاد داده نمی‌شد که چگونه با این هواپیما با جنگنده‌های دیگر درگیر شوند. اما در واقعیت جنگهای هوایی معمولاً در سرعتهای زیر صوت دنبال می‌شدند چون خلبانان با کاهش سرعت خود تلاش می‌کردند پشت سر هواپیمای دشمن قرار بگیرند. ضمناً موشکهای هوابه‌هوای گرمایاب و هدایت‌شده آن دوران هم ضعیف بودند و شانس اصابت کمی داشتند. در نهایت این ضعف با اضافه کردن مسلسل ۲۰ میلیمتری شش لول ام۶۱ والکان در اف-۴ ئی جبران شد.^[۱۸]

هزینه‌ها

نکته: مقادیر این جدول با ارزش دلار آمریکا در سال ۱۹۶۵ بیان شده‌اند^[۲۱] و تغییرات آن به ازای تورم محاسبه شده‌است.

فانتوم در خدمت نیروی هوایی ایران

اولین اسکادران تخصصی جنگنده اف-۴ دی در شیراز-۱۹۷۱

نیروی هوایی شاهنشاهی در ابتدا تصمیم داشت جهت دور کردن میگهای نیروی هوایی شوروی، جنگنده اف-۱۱۱ را از کارخانه جنرال داینامیکس خریداری نماید. ولی با شکست پروژه این هواپیما، آمریکا تصمیم گرفت که جنگنده فانتوم را که در جنگ ویتنام امتحان خوبی پس داده بود را به ایران بفروشد. گفتنی است این هواپیما نیز در نبرد با جنگنده پیشرفته میگ-۲۵ ناکام ماند و ایران مجبور شد از شرکت گرومن سوپر جنگنده اف-۱۴ تام‌کت را خریداری نماید.^[۲۲]

نیروی هوایی شاهنشاهی ایران بعد از نیروی هوایی اسرائیل دومین مشتری این جنگنده از لحاظ تعداد سفارش به‌شمار می‌رود. تعداد دقیق فانتوم‌های تحویل شده به ایران از سوی آمریکا دقیقاً مشخص نیست. بر اساس یکی از برآوردها، ۲۹ فروند اف-۴ دی، ۱۶۲ فروند اف-۴ ئی و ۱۷ فروند آراف-۴ ئی به ایران تحویل داده شده است.^[۲۳] منبع خبری دیگری روال سفارش و تحویل فانتوم‌ها به ایران را به این ترتیب معرفی کرده: سفارش ۳۲ فانتوم اف-۴ دی در ۱۹۶۷ و تحویل آنها در سپتامبر ۱۹۶۸، سفارش ۱۷۷ اف-۴ ئی و ۱۶ آراف-۴ ئی در ۱۹۷۳ و تحویل آنها در ۱۹۷۷.^[۲۴]

بسیاری از تجهیزات اضافه و قطعات یدک خریداری شده در آمریکا نگهداری می‌شده‌اند. خلبانان ایرانی این جنگنده در آمریکا و پاکستان دوره‌های آموزشی را طی کرده بودند. نیروی هوایی شاهنشاهی ایران از این جنگنده در جنگ ظفار و کمک به سرکوب شورشیان عمان و همچنین پاسداری از مرزهای شمالی و غربی ایران در برابر تجاوزات هوایی پراکنده شوروی و عراق استفاده نموده است.

بعد از انقلاب ۱۳۵۷ و قطع رابطه ایران و آمریکا، این احتمال وجود دارد که این جنگنده با قطعات اصلی و مادر تجهیز نشده باشد. در طول جنگ ایران و عراق نیز ایران قطعات یدکی این جنگنده را از طرق مختلفی تامین می‌کرد. گاه این قطعات را در چهاچوب توافقاتی همچون ماجرای ایران-کنترا به طور مستقیم از آمریکا تامین می‌کرد. گاه با کمک دلالان اسلحه اسرائیلی به طور مخفیانه، و گاه نیز موتورهای ساخت رولز-رویس پی‌ال‌سی را از کشورهای اروپایی عضو پیمان ناتو خریداری و بجای موتورهای اصلی بدون قطعات یدکی جایگزین می‌کرد.^[۲۵]

پیروزی‌های هوایی هواپیماهای اف-۴ ایران در جنگ ایران و عراق

• ۲۹ فروند میگ-۲۱^[۲۶]
• ۲۱ فروند میگ-۲۳^[۲۶]
• ۱۵ فروند سوخو-۱۷^[۲۶]
• ۲ فروند هلیکوپتر میل-۲۴^[۲۶]
• ۲ فروند آنتونف-۲۴^[۲۶]
• ۲ فروند میراژ اف۱^[۲۶]
• ۱ فروند سوپر اتاندارد^[۲۶]
• ۱ فروند توپولف-۲۲^[۲۶]
• ۱ فروند هلیکوپتر بل ۴۱۲^[۲۶]
• ۱ فروند هلیکوپتر سوپر فریو^[۲۶]
• در دو پیروزی نیز جنگندهُ دشمن شناسایی نشد^[۲۶].

پیروزی‌های هوایی جنگنده‌های فانتوم در جنگ ایران و عراق که تاکنون نام خلبانان آن ثبت شده است

مشخصه‌های کلی اف-۴ فانتوم

مشخصات عمومی

• خدمه: ۲
• طول: ۶۳ فیت ۰ اینچ (۱۹٫۲ متر)
• پهنای بال: ۳۸ فیت ۴٫۵ اینچ (۱۱٫۷ متر)
• ارتفاع: ۱۶ فیت ۶ اینچ (۵٫۰ متر)
• بال: مساحت ۵۳۰٫۰ فیت مربع (۴۹٫۲ مترمربع)
• ماهیواره: NACA ۰۰۰۶٫۴-۶۴ root, NACA ۰۰۰۳-۶۴ tip
• وزن خالی: ۳۰٬۳۲۸ پوند (۱۳٬۷۵۷ کیلو)
• وزن بارگیری: ۴۱٬۵۰۰ پوند (۱۸٬۸۲۵ کیلو)
• بیشینه وزن برخاست: ۶۱٬۷۹۵ پوند (۲۸٬۰۳۰ کیلو)
• پیشرانه: ۲× J۷۹-GE17A توربوفن اکسیال کمپرسور, ۱۷٬۸۴۵ پوند نیرو (۷۹٫۴ کیلونیوتن) هرکدام
• نسبت کشیدن بلند کردن از صفر ۰٫۰۲۲۴
• مساحت کشش: ۱۱٫۸۷ ft² (۱٫۱۰ m²)
• نسبت بعد بال: ۲٫۷۷
• ظرفیت سوخت ۱٬۹۹۴ گالون، با سه مخزن سوخت، ۳۳۳۵ گالون.
• حداکثر وزن برخاست: ۳۶٬۸۳۱ پوند

عملکرد

• سرعت بیشینه: ماخ ۲٫۲۳ (۱٬۴۷۲مایل بر ساعت، ۲٬۳۷۰ کیلومتر بر ساعت) در ۴۰۰۰۰ فیتی
• سرعت پیمایش: ۵۰۶ گره (۵۸۵ مایل بر ساعت، ۹۴۰ کیلومتر بر ساعت)
• شعاع عملیاتی: ۳۶۷ ناتیکال مایل (۴۲۲ مایل، ۶۸۰ کیلومتر)
• برد ترابری: ۱٬۴۰۳ ناتیکال مایل (۱٬۶۱۵مایل، ۲٬۶۰۰ کیلومتر) با سه مخزن سوخت اضافی
• سقف پروازی: ۶۰٬۰۰۰ فیت (۱۸٬۳۰۰ متر)
• نرخ اوج‌گیری: ۴۱٬۳۰۰ فیت بر دقیقه (۲۱۰ متر بر ثانیه)
• بارگیری بال: ۷۸ پوند بر فیت مربع (۳۸۳ کیلو بر مترمربع)
• نسبت بلندکردن به کشیدن: ۸٫۵۸
• نسبت نیرو به وزن: ۰٫۸۶ با وزن پر
• مسافت برخاست: ۴٬۴۹۰ ft (۱٬۳۷۰ m) at ۵۳٬۸۱۴ lb (۲۴٬۴۱۰ kg)
• مسافت فرود: ۳٬۶۸۰ ft (۱٬۱۲۰ m) at ۳۶٬۸۳۱ lb (۱۶٬۷۰۶ kg)

جنگ‌افزار

• تا ۱۸۶۵۰ پوند (۸۴۸۰ کیلو) مهمات در ۹ جایگاه خارجی، شامل بمب‌های ام کی۸۲، بمبهای چندمنظوره، بمبهای خوشه‌ای، بمبهای هدایت لیزری و تی‌وی، پاد راکت، موشکهای هوا به زمین، مهمات ضد باندفرودگاه، موشک ضد کشتی، پادهای هدف‌گیری، پدهای شناسایی، تسلیحات هسته‌ای. پادهای حمل و مخزن سوخت هم قابل به‌کارگیری است.^[۶]

جستارهای وابسته

• پیروزی‌های ایران در نبردهای هوایی با عراق
• تام کوپر (نویسنده)
• خلبان جنگنده
• عملیات سلطان